قلمرو معرفتی اخلاق تفسیر

مسئلۀ پژوهش حاضر، ترسیم قلمرو معرفتی ‌اخلاق تفسیر است. ‌اخلاق تفسیر شامل کدام حوزه‌‌های معرفتی می‌‌شود؟ «اخلاق باور»، «اخلاق پژوهش» و «اخلاق علم» ساحت‌‌هایی هستند که زیر چتر آموزه‌‌های اخلاقی و قلمرو دانشِ اخلاق کاربردی بالیده‌‌اند. «اخلاق تفسیر» نیز بخشی از اخلاق کاربردی است که بر اصول و ضوابط اخلاقیِ فرایند تفسیر تمرکز دارد. کنش «تفسیر» می‌‌تواند به‌‌مثابه عمل متعاقب باور تفسیریِ ‌‌مفسّر ملتقای «اخلاق باور» باشد و از جهتی به‌‌مثابه فرایندی مسئله‌‌محور و دارای روش و چارچوب نظری با «اخلاق پژوهش» پیوند داشته باشد و نیز به‌‌ منزلۀ یک رشتۀ علمی با «اخلاق علم» در ارتباط باشد؛ به این‌‌معنا که گاهی مراد از تفسیر، مدلّل‌‌نمودن باورهای ‌‌مفسّر است، گاه تفسیر در مقام پژوهش قرار می‌‌گیرد و گاه در مقام علم.«اخلاق تفسیر» می‌‌تواند با‌ هر کدام از این ساحت‌‌ها، فضای کاربرد مشابهی داشته باشد. بنابراین، فرضیۀ این تحقیق این است که بر ‌‌اساس تلقی‌‌های گوناگون از دانش «تفسیر»، مقولۀ «اخلاق تفسیر» می‌‌تواند در ذیل «اخلاق باور»، «اخلاق پژوهش» و «اخلاق علم» قرار ‌‌گیرد. نسبت ‌اخلاق تفسیر به‌ هر کدام از این دانش‌‌ها مقتضی و مستلزم پیش‌‌فرض‌‌هایی است که این پژوهش عهده‌‌دار تبیین آن‌‌هاست.